Փետրվարի 28-ին Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին ժամանել է Վաշինգտոն՝ հանքարդյունաբերության գործարք կնքելու համար։ Բայց նրա հանդիպումը իր ամերիկացի գործընկեր Դոնալդ Թրամփի հետ սկսվել է վիճաբանությամբ՝ հենց լրատվամիջոցների առջև, և գործարքը ձախողվել է, հայտնում է Reuters-ը:
Զելենսկու և Թրամփի հանդիպումը Օվալաձև աշխատասենյակում ավանդաբար սկսվում էր լրագրողների ներկայությամբ, որոնց թույլատրվում է հարցեր տալ առաջնորդների զրույցի ընթացքում։ Բայց առաջնորդների հանպատրաստից ասուլիսն արագ վերածվել է գոռգոռոցի, երբ լրագրողներից մեկը հարցրել է Թրամփին, թե ինչպես կարձագանքի այն մեղադրանքներին, որ ինքն անցել է Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի կողմը: ԱՄՆ նախագահը հայտարարել է, որ ինքն ԱՄՆ-ի և խաղաղության կողքին է։
«Ես ուզում եմ վերջ տալ այս [պատերազմին]։ Տեսեք, թե որքան է նա ատում Պուտինին։ Ինձ համար դժվար է գործարք կնքել, երբ կա այդքան ատելություն… Ես ձեզ կասեմ, որ [հակամարտության] մյուս կողմը նույնպես չի խենթանում չէ նրա համար [Զելենսկի]»,- ասել է ԱՄՆ նախագահը։
Նա հավելել է, որ կարող էր ավելի կոշտ լինել Վլադիմիր Պուտինի նկատմամբ, բայց դա թույլ չէր տա խաղաղության համաձայնության հասնել։
Այնուհետև փոխնախագահ Ջ.Դ.Վենսը, ով նստած էր Թրամփի ձախ կողմում, նշել է, որ ի տարբերություն նախորդ վարչակազմի, փորձում են հարցը լուծել դիվանագիտության միջոցով։ Զելենսկին Վենսին հիշեցրել է, որ 2014 թվականին, երբ Ղրիմը դարձել էր Ռուսաստանի մաս և սկսվել էր հակամարտությունը Դոնբասում, ոչ թե Բայդենն էր Վաշինգտոնում, այլ առաջին հերթին Բարաք Օբաման և Թրամփը։ Վենսը պատասխանել է, որ ինքը խոսում է դիվանագիտության մասին, որը կարող է «վերջ տալ Ուկրաինայի կործանմանը»։
Վենսը Ուկրաինայի նախագահին մեղադրել է «քարոզչական շրջագայություններ» կազմակերպելու և վարչակազմի վրա հարձակվելու մեջ, որը փորձում է «փրկել այն կործանումից»։
«Պատերազմի ժամանակ բոլորը դժվարություններ են ապրում։ Նույնիսկ դու, չնայած դեռ չես զգում դրանք, քանի որ քեզ բաժանում է լավ օվկիանոս: Բայց դուք դրանք կզգաք ապագայում»,- պատասխանել է Զելենսկին:
Նրա արտահայտությունը զայրացրել է Թրամփին։
«Դուք մեզ չեք կարող թելադրել, թե մենք ինչպես զգանք։ Մենք մեզ շատ լավ կզգանք, շատ ուժեղ։ Դուք այժմ լավագույն դիրքում չեք։ Դուք ձեզ թույլ եք տվել հայտնվել շատ վատ դրության մեջ։ Դուք այս պահին ոչ մի խաղաքարտ չունեք»,- ասել է Թրամփը։
Զելենսկին մի քանի անգամ փորձել է ընդհատել նրան և նշել, որ խաղաքարտերի կարիք չունի։ «Դուք թղթախաղ եք խաղում։ Դուք վտանգի տակ եք դնում միլիոնավոր մարդկանց կյանքը։ Դուք խաղադրույք եք կատարում երրորդ համաշխարհային պատերազմի վրա: Եվ այն, ինչ դուք անում եք, շատ անհարգալից վերաբերմունք է այս երկրի նկատմամբ»,- հակադարձել է Թրամփը։
Այնուհետև քաղաքական գործիչները նորից սկսել են ընդհատել միմյանց, իսկ Թրամփը, ասել է, որ եթե չլիներ «հիմար նախագահի» 350 մլրդ դոլարի ռազմական օգնությունը «այս պատերազմը կավարտվեր երկու շաբաթից»։
Վենսը Զելենսկուն հորդորել է շնորհակալություն հայտնել նոր վարչակազմին, ընդունել, որ սխալվել է և գնալ լուծել բոլոր տարաձայնությունները փակ դռների հետևում՝ լրատվամիջոցների առջև շոու կազմակերպելու փոխարեն։
Վիճաբանությունից հետո հանդիպման փակ հատվածը երկար չի տևել։
Fox News-ի փոխանցմամբ՝ Թրամփը Զելենսկուն խնդրել է հեռանալ Սպիտակ տնից։ Համաձայնագրի ստորագրումն ու հանդիպմանը հաջորդած համատեղ մամուլի ասուլիսը չեղարկվել են, իսկ Թրամփը հայտարարել է, որ Զելենսկին «պատրաստ չէ խաղաղության»։ «Օվալաձև աշխատասենյակում նա անհարգալից վերաբերմունք է դրսևորել Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների նկատմամբ։ Նա կարող է վերադառնալ, երբ պատրաստ լինի խաղաղության»,- գրել է նա։
Ինչպես են վատթարացել ԱՄՆ-ի և Ուկրաինայի նախագահների հարաբերությունները:
Երկու առաջնորդների միջև հարաբերությունները դեռ Թրամփի առաջին ժամկետում էին բարդ։ 2019-ի աշնանը նրանց առաջին երկարատև զրույցը հանգեցրել էր Թրամփի իմպիչմենտի փորձին: Այն ժամանակ նրան մեղադրում էին իշխանության չարաշահման մեջ՝ այն տեղեկության պատճառով, որ նա փորձել է հետաձգել Ուկրաինային ռազմական օգնության հատկացումը:
Wall Street Journal-ը գրում է, որ Թրամփն այդ ժամանակներից ի վեր դժգոհություն է ունեցել Ուկրաինայի առաջնորդի նկատմամբ: 2024 թվականի սեպտեմբերին նախընտրական հանրահավաքում Թրամփը հայտարարել էր, որ այցով ԱՄՆ-ում գտնվող Զելենսկին իբր «փոքր ստոր բաներ է ասում ձեր սիրելի Նախագահի՝ իր հասցեին»։
Հանրապետականների հատուկ վրդովմունքն է առաջացրել այն, որ սեպտեմբերի վերջին այցով ԱՄՆ -ում գտնվելու ժամանակ Զելենսկին այցելել է Սկրանթոնի զենքի գործարան՝ Ջո Բայդենի հայրենի քաղաքը։ Ավելին, բուն ուղևորության ընթացքում Ուկրաինայի առաջնորդին ուղեկցել են միայն Դեմոկրատական կուսակցության ներկայացուցիչները։ Հենց այս դրվագի մասին էր խոսում Վենսը:
Բացի այդ, Զելենսկին հարցազրույց է տվել, որում կասկածի տակ է դրել Ուկրաինայի հակամարտությանը վերջ տալու Թրամփի կարողությունը, իսկ Վենսին անվանել է արմատական։ Իր հերթին Թրամփը հայտարարել է, որ Ուկրաինայի առաջնորդը «երկրագնդի լավագույն շրջիկ վաճառականն» է, քանի որ «ամեն անգամ նա ԱՄՆ-ից հեռանում է 100 միլիարդ դոլարով»: Այնուամենայնիվ, քաղաքական գործիչները հանդիպեցին Նյու Յորքում (չնայած մինչև վերջին պահը թվում էր, որ նրանց բանակցությունները չեն կայանա), և Թրամփը նույնիսկ ասաց, որ իր համար մեծ պատիվ է ընդունել Զելենսկուն:
Երկու առաջնորդների միջև հարաբերությունները կրկին լարվել են Հազվագյուտ մետաղների արդյունահանման գործարքի շուրջ ծայրահեղ լարված բանակցությունների և Էր Ռիադում ռուս-ամերիկյան բանակցությունների ֆոնին: Զելենսկին քննադատել է ԱՄՆ-ին Ուկրաինայի թիկունքում հանդիպում անցկացնելու համար և կասկած հայտնել, որ Վաշինգտոնն ու Մոսկվան ցանկանում են Կիևին խաղաղ կարգավորման պայմաններ պարտադրել: Ի պատասխան՝ Թրամփը հայտարարել է, որ Ուկրաինան պետք է ընտրություններ անցկացնի, եթե ցանկանում է տեղ ստանալ բանակցությունների սեղանի շուրջ: ԱՄՆ նախագահը նաև հայտարարել է, որ Զելենսկու վարկանիշը նվազել է ընդհուպ 4%: Ուկրաինայի նախագահն ի պատասխան՝ Թրամփին ռուսական ապատեղեկատվության զոհ է անվանել։ Դա Թրամփի թիմի համար վերջին կաթիլն էր, նշել է CNN-ը։
Փետրվարի 19-ին ԱՄՆ նախագահը երկար գրառում է կատարել Truth Social սոցիալական ցանցում, որտեղ Զելենսկուն անվանել է «անհաջող հումորիստ» և «բռնապետ», ինչպես նաև նրան մեղադրել է ԱՄՆ-ին իր համար շահեկան հակամարտության մեջ ներքաշելու և ամերիկյան օգնության կեսը վատնելու մեջ: Նրա խոսքով՝ Ուկրաինայի նախագահը կարող է «մնալ առանց երկրի», եթե չշտապի խաղաղության համաձայնագրի կնքման հարցում:
Հանքանյութերի շուրջ բանակցություններում առաջընթացից հետո տպավորություն է ստեղծվել, որ ճգնաժամը հարթվել է։ Բրիտանիայի վարչապետ Քիր Սթարմերի հետ հանդիպման սկզբում ԶԼՄ-ների հետ շփվելիս Թրամփը նույնիսկ «մոռացավ», որ մինչև վերջերս Զելենսկուն անվանել է «բռնապետ»: Սակայն Սպիտակ տանը տեղի ունեցած «փոխհրաձգությունը» ցույց է տվել, որ առաջնորդներն այդպես էլ ընդհանուր լեզու չեն գտել։
Ռուս-ուկրաինական կոնֆլիկտի կարգավորման գործընթացը մեկնարկել էր ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի և ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի միջև փետրվարի 12-ին կայացած հեռախոսազրույցից հետո։ Փետրվարի 15-ին Սաուդյան Արաբիան պատրաստակամություն էր հայտնել երկրում ընդունել Ռուսաստանի և ԱՄՆ նախագահների հանդիպումը։
Փետրվարի 18-ին Սաուդյան Արաբիայի մայրաքաղաք Էր Ռիադում մեկնարկել էին Ուկրաինայի հարցով Ռուսաստանի և ԱՄՆ պատվիրակությունների բանակցությունները, որոնք տևել էին ավելի քան 4 ժամ։ Ավելի ուշ ԱՄՆ պետքարտուղարությունն Ուկրաինայի հարցով ՌԴ-ի հետ ձեռք բերված 4 պայմանավորվածություն էր հրապարակել։
Փետրվարի 18-ին ԶԼՄ-ները հայտնել էին, որ ԱՄՆ-ն ցանկանում է գրեթե լիակատար վերահսկողություն ունենալ ուկրաինական ռեսուրսների և դրանցից ստացված եկամուտների կեսի վրա։
Մանրամասները՝ տեսանյութում։
