29 743 քառակուսի կիլոմետր միջազգայնորեն ճանաչված տարածքով ՀՀ-ն «մեր ժողովրդի ոչ թե կորուստների, այլ ձեռքբերումների արտահայտությունն է», Սարդարապատում Հանրապետության օրվան նվիրված իր շնորհավորական ելույթում հայտարարել է ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը:
Նա նշել է, որ Սարդարապատի հերոսամարտով առարկայացած Առաջին Հանրապետությունը թեև երկար կյանք չի ունեցել, նրա գոյությունը տևել է ընդամենը երկու տարի և մի քանի ամիս, բայց չորս ու կես դար պետականազուրկ եղած ազգին կրկին վերածել է պետականակերտ ժողովրդի։
«Առաջին Հանրապետությունը թարմացրեց, բայց չամրապնդեց պետականության մեր ընկալումը, սերմանեց, բայց չարմատավորեց ժողովրդապետությունն ու ազատությունը մեզանում, որովհետև դրա ժամանակը չունեցավ»,- ասել է վարչապետը։
Ըստ Փաշինյանի՝ եթե Խորհրային Միության պրոպագանդայից ազատվենք, ապա, առաջին հերթին, կկարողանանք արձանագրել և մարսել մի քանի առանցքային իրողություն։
«Իրողություն թիվ մեկ՝ մեր ինքնությունը մեր պետությունն է, մեր պետությունն է մեր ինքնությունը, որովհետև բոլոր այն հատկանիշները, որ պայմանավորում են մեր ինքնությունը, ձեռք են բերվել, ձևավորվել ու հաստատվել են պետականության շնորհիվ։
Իրողություն թիվ երկու՝ 29 743 քառակուսի կիլոմետր միջազգայնորեն ճանաչված տարածքով ՀՀ-ն մեր ժողովրդի ոչ թե կորուստների, այլ ձեռքբերումների արտահայտությունն է։ Մեր ժողովուրդը հայրենիք ընտրելու կարիք չունի այլևս, հայրենիքի մասին երազելու անհրաժեշտություն չկա, որովհետև մեր երազանքները իրագործված են, հայրենիքը գտնված՝ ի դեմս ՀՀ-ի, ի դեմս պետության 2020 թվականից ի վեր, անցնելով դաժան փորձությունների միջոցով, մեր նահատակների կյանքի գնով։
Իրողություն թիվ երեք՝ վերջին չորսուկես դարվա մեր պատմությունը, պատմական Հայաստանը մեզ մեկական հիմնական ուղերձ են հղում, մի՛ կրկնեք այդ պատմությունը, մի՛ գնացեք իմ ճանապարհով, մի կրկնեք ինձ, սա մեջբերում է վերջին 450 տարվա մեր պատմության և պատմական Հայաստանի ուղերձից, սրանք են այն ուղերձները, որ պատմությունը և պատմական Հայաստանը հղում են մեզ, և ՀՀ ժողովրդի ընտրությամբ ձևավորված կառավարությունը ըմբռնել և իրագործում է պատմական այս ուղերձը։
Իրողություն թիվ չորս՝ արտաքին ուժերի կողմից երաշխավորված անվտանգությունը խաբուսիկ է, մենք ինքներս ենք մեր անվտանգության երաշխավորը, և այդ անվտանգության երաշխավորման գործուն միջոցներն են, առաջին հերթին, քաղաքական դիվանագիտական գործիքները, անմիջական հարևանների հետ հարաբերությունների կարգավորումը, հարևանների և ոչ թե հեռավորների հետ խաղաղություն հաստատելը, և այս հենքի վրա բալանսավորված արտաքին քաղաքականություն վարելը և նրա ստեղծած հնարավորությունները։
Իրողություն թիվ հինգ՝ պետությունը պատասխանատվություն է, ազատությունը պատասխանատվություն է, հանրության ու յուրաքանչյուր անհատի երկարաժամկետ ազատությունն ու բարեկեցությունն ուղիղ համեմատական են այս իրողության հանրային և անհատական գիտակցման և այդ գիտակցումից բխող վարվելակարգի հետ, ազատության և պետության նկատմամբ ունեցած պատասխանատվության շրջանցումը թե՛ ազատության և թե՛ պետականության կորստի ճանապարհ են, այդ պատասխանատվության կատարման որակն ու այդ պատասխանատվության նկատմամբ ունեցած հարազատությունը»,- նշել է Փաշինյանը։
Երկրի ղեկավարը խոսել է նաև հարևանների հետ հարաբերությունների մասին, հիշեցրել, որ Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև խաղաղության և միջպետական հարաբերությունների հաստատման նախագիծը համաձայնեցված է, դրա շուրջ քննարկումներն՝ ավարտված։
«Այժմ մենք Ադրբեջանի հետ երկկողմ քննարկումներ ենք իրականացնում համաձայնագրի ստորագրման ժամկետների և հանգամանքների շուրջ համաձայնությունների համար։ Հայաստանի և Թուրքիայի միջև հաստատված է ակտիվ երկխոսություն», – ասել է նա՝ հավելելով, որ խաղաղությունն ու անվտանգությունը դառնալու են Հայաստանի Հանրապետության երկարաժամկետ ուղեկիցներ, պատերազմ չի լինելու, լինելու է խաղաղություն:
Վարչապետի համոզմամբ՝ Հայաստանի միջազգային հեղինակությունն աճում է տեսանելի կերպով, և այն փաստը, որ 2026 թվականին ՀՀ-ն կհյուրընկալի 2 հեղինակավոր միջոցառում՝ Եվրոպական քաղաքական համայնքի 8-րդ գագաթնաժողովն ու COP 17 համաժողովը, լավագույն ապացույցն են։ Փաշինյանի խոսքով՝ բալանսավորված քաղաքականությունն իրողություն է։
«ՀՀ-ի և Իրանի միջև հարաբերությունները գտնվում են աննախադեպ բարձր մակարդակի վրա։ Հայաստանի և Վրաստանի միջև հաստատված է ռազմավարական գործընկերություն։ Մենք շարունակում ենք հարաբերություններ զարգացնել Ռուսաստանի և Չինաստանի հետ։ ԱՄՆ-ի հետ հաստատել ենք ռազմավարական գործընկերության, Հնդկաստանի հետ մեր համագործակցությունը խորանում է։ Ֆրանսիայի և ԵՄ-ի հետ մեր հարաբերությունները գտնվում են աննախադեպ բարձր մակարդակի վրա»,- շեշտել է նա։
107 տարի առաջ՝ այս օրը, 1918 թվականի մայիսի 28-ին, Սարդարապատի, Բաշ Ապարանի և Ղարաքիլիսայի հերոսական ճակատամարտերից հետո հռչակվել էր Հայաստանի Առաջին Հանրապետությունը, որը հիմնադրվել էր հայ ժողովրդի համար ամենածանր ժամանակահատվածում և գոյատևել ընդամենը երկու տարի։ Չնայած իր կարճատև գոյությանը՝ Առաջին Հանրապետության դերը հայոց պետականության վերականգնման գործում չգերագնահատվող է։
