Հայկական ծագումով ֆրանսիացի պարֆյումեր Ֆրանսիս Քյուրքջյանը, ով 2021 թվականից աշխատում է որպես Dior-ի բույրերի ստեղծման կրեատիվ տնօրեն, Prestige-ի հետ զրույցում պատմել է իր կյանքի ուղու մասին։ «Ըստ Քյուրքջյանի՝ նրա աշխատանքն անելու համար պարտադիր չէ քիմիկոս լինել, այլ պետք է լինել գիտնական»,- ասվում է հրապարակման մեջ։
Պարֆյումերը, ինչպես նշում է Prestige-ը, նման է բարձր հմուտ արհեստավորի կամ ալքիմիկոսի: Նա արդյունահանում է բնության գանձերը՝ նրանց մեջ որսալով զգացմունքներ, երևակայություններ կամ հիշողություններ և դրանք տեղափոխում սրվակներ: Իսկ վաստակավոր վարպետների հպարտ գիլդիայից է ֆրանսահայ պարֆյումեր Քյուրքջյանը, ով Ֆրանսիայի մշակույթի նախարարության կողմից օծանելիքի ոլորտում ունեցած ծառայությունների համար արժանացել է Chevalier des Arts et des Lettres կոչմանը։
Պարֆյումերը Prestige-ի հետ կիսվել է, թե ինչպես է ընտրել նման անսովոր մասնագիտություն։ Սկզբում նա ցանկանում էր դառնալ բալետի պարող, բայց ձախողեց Փարիզի պարի դպրոցի ընդունելության քննությունը: Չհուսալքվելով՝ Քյուրքջյանն իր առջեւ մեկ այլ նպատակ դրեց. «Իսկական բացահայտումն ինձ մոտ եղավ 14 տարեկանում, երբ ամսագրում կարդացի օծանելիքի մասին հոդված»,- կիսվել է նա:
Այնուհետև երիտասարդը տեսավ 1975 թվականի ֆրանսիական Le Sauvage ֆիլմը («Վայրենին»), որտեղ գլխավոր հերոս Մարտինը՝ հաջողակ օծանելիք արտադրող, որոշում է թողնել փարիզյան հմայիչ կյանքը և ապրել Կարիբյան կղզիներից մեկում: «Ես սիրահարվեցի նրան և ասացի ծնողներիս, որ ուզում եմ պարֆյումեր դառնալ»,- խոստովանել է Քյուրքջյանը։
Prestige-ի փոխանցմամբ՝ Քյուրքջյանը հաճախել է հեղինակավոր Institut Supérieur International du Parfum, de la Cosmetique et de l’Aromatique Alimentaire, միակ հավատարմագրված պարֆյումերիայի դպրոցը, որը գտնվում է Վերսալում։ Նրա բուրմունքների նախագծման և ստեղծման ծրագիրը պահանջում է դիմորդներից բակալավրի կոչում ունենալ կենսագիտության բնագավառում (քիմիա, քիմիական ճարտարագիտություն, կենսաբանություն, կենսաքիմիա, բուսաբանություն, դեղագործություն կամ դեղաբանություն):
Հրատարակությունը նշում է, որ այնուամենայնիվ, լինելով իսկական արտիստիկ դիվերսանտ՝ Քյուրքջյանը չի կարծում, որ պարֆյումեր դառնալու համար պետք է քիմիկոս լինել։ «Ես կարող էի զուգահեռ անցկացնել մի նկարչի հետ, ով գիտի գույները և գիտի դրանք խառնել, ինչպես նաև յուրաքանչյուրի արժեքը»,- պարզաբանել է է նա։ «Սակայն նա (արվեստագետը) ինքը գույներ չի ձևակերպում։ Նա պարզապես խառնում է դրանք կտավի վրա», – խոստովանել է վարպետը: Իսկ տաղանդը այս գործընթացի մի փոքր մասն է միայն, որը պահանջում է տարիների նվիրված ու ջանասիրաբար ուսումնասիրություն:
«Բուրմունք ստեղծելը 1% ոգեշնչում է և 99% աշխատանք: Օծանելիքների աշխարհը նման է օտար լեզուների՝ դուք պետք է սկսեք սովորել այբուբենը՝ հիմունքները, այսինքն՝ տառերը, որոնցից յուրաքանչյուրը նկարագրում և դասակարգում եք ձեր իսկ խոսքերով և զգացմունքներով: Այնուհետև դուք ստեղծում եք բառեր՝ փոքրիկ բուրավետ ակորդներ, իսկ հետո նախադասություններ»,- կիսվել է պարֆյումերը:
Որպես 25-ամյա հրաշամանուկ երեխա՝ 1995 թվականին նա ստեղծել է Le Male բույրը լեգենդար նորաձևության դիզայներ Ժան Պոլ Գոտիեի համար, որը շուտով դարձել է աշխարհում ամենավաճառվող բույրերից մեկը։ Հետագա տարիներին Քյուրքջյանը տասնյակ բույրեր է վաճառել նորաձևության տներին և նույնիսկ վերստեղծել Մարի Անտուանետի սիրելի բույրը Վերսալյան պալատի համար: Նրա մյուս ուշագրավ գործերից են Green Tea Elizabeth Arden, For Her Narciso Rodriguez, My Burberry և L’Extase Nina Ricci-ն:
2003 թվականին Քյուրքջյանի կարիերան կտրուկ փոխվեց, երբ նա հանդիպեց Մարկ Չայային, ում հետ նա հետագայում ստեղծեց իր սեփական օծանելիքի տունը՝ Maison Francis Kurkdjian-ը, 2009 թվականի սեպտեմբերին: «Մարկը զարմացավ, որ նա չգիտեր իմ անունը՝ չնայած իմ ստեղծած բույրերի քանակին», – ասել է պարֆյումերը։ Սրանից սկսվեց բարեկամություն և համատեղ բիզնես։ Այսպիսով, հայտնվեց լեգենդար Baccarat Rouge 540 բույրը, որը ստեղծվել է բյուրեղապակե արտադրող ֆրանսիական Baccarat-ի 250-ամյակի համար։
«Baccarat Rouge 540-ը լեգենդ է ընդամենը վեց բաղադրիչներով»,- ավելի վաղ ասել էր Քյուրքջյանը: «Չնայած բաղադրատոմսը և համամասնությունները գաղտնի են պահվում, կարող եմ ասել, որ հիմնական նոտաներն են եգիպտական հասմիկը, զաֆրանը, մարոկկոյի դառը նուշը, մայրուն, սաթը և մուշկը»,- ասել է նա։
Մինչ Dior-ը Քյուրքջյանն իր նվերով ուրախացրել է ոչ միայն Ժան Պոլ Գոտիեին, այլև այնպիսի նորաձևության տներին, ինչպիսիք են Elie Saab-ը, Carven-ը և Burberry-ն։ Քյուրքջյանի առաջին և առայժմ միակ ստեղծագործությունը Դիորի տան համար՝ Dioriviera-ն, ներառում է Պրովանսի անհոգ ոգին՝ վարդի և թզի հմայիչ խառնուրդով: «Լավ պարֆյումեր լինելու համար անհրաժեշտ է գիտության արվեստ և արվեստի գիտություն։ Ի վերջո, մարդկանց դիպչելը մի բանով, որը նրանք չեն տեսնում կամ լսում, դժվար գործ է»,- նշել է Քյուրքջյանը::
