Մարտի 13-ին Ադրբեջանի ԱԳՆ-ն հայտարարել էր Երևանի և Բաքվի միջև խաղաղության պայմանագրի տեքստի շուրջ բանակցությունների ավարտի մասին, հայկական կողմի վերջին երկու կետերի վերաբերյալ Բաքվի առաջարկներն ընդունելուց հետո։ Հայաստանի ԱԳՆ-ն նույն օրը հաստատել էր լուրը և հայտարարել, որ Երևանը պատրաստ է Բաքվի հետ քննարկել համաձայնագրի ստորագրման ժամկետները և վայրը։
Պայմանագրի համաձայնեցման մասին հայտարարությունից հետո Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը հայտարարել էր, որ Բաքվի վստահության մակարդակը Հայաստանի նկատմամբ «մոտ է զրոյին»։
Armenia Today-ը հարցում է անցկացրել Երևանում՝ հասկանալու համար, թե ինչպե՞ս են քաղաքացիները գնահատում խաղաղության պայմանագրի համաձայնեցումը, համաձայնագրի կետերի շրջանակներում Երևանի հնարավոր զիջումները, Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև իրական խաղաղության հասնելու հնարավորությունները։
Հարցվածների մեծ մասը հայտարարել է, որ չի հավատում Ադրբեջանի հետ խաղաղության պայմանագրի ստորագրմանը: Նրանք վստահ են, որ Բաքուն կկրկնապատկի իր պահանջները Հայաստանի նկատմամբ։ Գրեթե բոլոր հարցվածներն «անհնար» են անվանել երկրների միջև իրական խաղաղության հաստատումը:
«Այն ինչ պահանջում է Ադրբեջանը, մի օր կրկնապատկելու է»,- ասել է քաղաքացիներից մեկը։
Հարցվածներից մեկը Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև համաձայնագիրը «կապիտուլյացիա» է անվանել։
«Սա ոչ թե համաձայնագիր է, այլ կապիտուլյացիա։ Ի՞նչ համաձայնագիր հազարամյա թշնամու հետ: Իրական խաղաղություն չի լինի: Պատմության ընթացքում ե՞րբ է խաղաղություն եղել հայերի և թուրքերի միջև։ 500 տարի է՝ կոտորում են»,- հայտարարել է տարեց տղամարդը։
Մեկ այլ հարցված խաղաղության պայմանագրի նախագծի համաձայնեցման մասին հայտարարությունից հետո Ադրբեջանի կողմից էսկալացիայի սպառնալիք է տեսել։
«Հայ ժողովուրդը խաղաղություն է ուզում, բայց Ադրբեջանը ճարպկության է դիմում. անընդհատ ուզում է, որ մեր ժողովուրդը մի սխալ գործի և պատերազմ սկսի։ Մեր թշնամիներն այսօր շատ ուժեղ են։ Թուրքիան պաշտպանում է Ադրբեջանին, Բաքուն գազ է մատակարարում ամբողջ Եվրոպային, Հայաստանն ի՞նչ ունի»,- ասել է տղամարդը:
Հարցման մեկ այլ մասնակցի կարծիքով՝ Ադրբեջանի նախագահը Երևանի հետ խաղաղության համաձայնագիր չի ստորագրի:
«Ալիևը չի համաձայնել, նա ցանկանում է հասնել իր նպատակին, բայց մեր ժողովուրդը պետք է կազմակերպվի և կարողանա Ադրբեջանի ջարդը տալ։ Հայաստանի իշխանությունները խաղաղություն չեն ուզում, նրանք պատերազմ են ուզում, որպեսզի իրենց գահին մնան»,- կարծում է կինը։
Մեկ այլ հարցված, զուգահեռ անցկացնելով Արցախի շուրջ ստեղծված իրավիճակի հետ, հայտարարել է, որ չի հավատում Երևանի և Բաքվի միջև իրական խաղաղությանը։
«Ադրբեջանը, միանշանակ, չի ստորագրի այդ պայմանագիրը։ Այս համաձայնագիրը չի հանգեցնի իրական խաղաղության։ Լեռնային Ղարաբաղը հանձնեցին, խաղաղություն ստացա՞ն»,– նշել է քաղաքացին։
Հարցման մեկ այլ մասնակից անիրատեսական է համարել հայ-ադրբեջանական սահմանից օտարերկրյա դիտորդներին դուրս բերելու պահանջը:
«Շատ վատ եմ վերաբերվում համաձայնագրի մասին լուրերին, քանի որ Ադրբեջանը վստահություն չի ներշնչում։ Օտարերկրյա դիտորդներին սահմանից դուրս բերելու պահանջն անիրատեսական է, դա մեծ սխալ է։ Պայմանագիրը չի բերի իրական խաղաղություն, Ադրբեջանը չի համաձայնի»,- ասել է տարեց կինը։
Մեկ այլ քաղաքացի էլ կարծում է, որ իրական խաղաղությունը պետք է ոչ թե փաստաթղթով, այլ հաղթանակով պարտադրել։
«Ոչինչ չեմ ակնկալում ներկայիս իշխանությունների ձեռք բերած համաձայնություններից, դա չի կարող խաղաղության պայմանագիր լինել։ Այն հերթական խայտառակությունն է։ Իրական խաղաղություն հնարավոր է միայն հաղթելու դեպքում: Պարտվածը չի կարող խաղաղության հասնել, ինչն ապացուցվել է մեր անցած ճանապարհով»,- ասել է նա։
Հարցվածներից մեկը հայտարարել է, որ երկրների միջև խաղաղության հաստատումն անհնար է Ադրբեջան կողմից Հայաստանի տարածքներն օկուպացնելու պայաններում։
«Չեմ հավատում այդ համաձայնագրին։ Մենք այնքան տարածքներ ունենք, որոնց վերադարձի համար պետք է պայքարենք։ Այսքան կորուստներից հետո իրենց հետ (Բաքու-խմբ․) կարելի՞ է համաձայնության գալ»,- ընդգծել է նա։
Հարցման մասնակիցներից մեկն էլ դրական է գնահատել խաղաղության համաձայնագրի համաձայնեցումը։ Նա կարծում է, որ Ադրբեջանի հետ միանգամայն հնարավոր է ապրել խաղաղության մեջ։
«Նորմալ եմ վերաբերվում, 70 տարի նորմալ ապրել են, ինչը մեր ավագ սերունդը տեսել է»,- կարծում է տղամարդը։
Մեկ այլ քաղաքացի էլ մատնանշել է փաստաթղթի տեքստի բովանդակության կարևորությունը:
«Ամեն ինչ կախված է պայմանագրի նախագծի բովանդակությունից։ Մինչ պատերազմներն Ադրբեջանի հետ խաղաղության մեջ էինք ապրում։ Ամեն դեպքում՝ խաղաղությունը ցանկալի է»,- ասել է նա։
Մեկ այլ հարցված դրական է գնահատել փաստաթղթի համաձայնեցումը, և վստահ է, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև իրական խաղաղության հաստատման պայման կարող է լինել Բաքվում պահվող հայ գերիների վերադարձը:
«Պայմանագրի համաձայնեցումը լավ է, բայց սխալ է առանց գերիներին վերադարձնելու։ Նախ պետք է վերադարձնեն գերիներին»,- նշել է տղամարդը։
Մանրամասները՝ տեսանյութում։
