Ուկրաինական ճգնաժամը պետք է սրացում առաջացներ Ռուսաստանի հարևան շրջաններում, այդ թվում՝ Հայաստանում և Արցախում։
Այս մասին Armenia Today-ին տված հարցազրույցում ասել է Աբու Դաբիի Նյու Յորքյան համալսարանի պրոֆեսոր Գեորգի Դերլուգյանը՝ մեկնաբանելով Հայաստանի ներքաղաքական իրավիճակը։
«Վիճակը շատ տխուր է, ես տարակուսած եմ ամենից շատ նրանով, որ այն շարունակվում է արդեն գրեթե 2 տարի։ Եվ զարմացած չեմ, քանի որ Ուկրաինայում պատերազմի հետ կապված, որը փաստացի համաշխարհային է, պետք է սրացում տեղի ունենար Ռուսաստանի բոլոր ծայրամասերում, այդ թվում՝ այնպիսի անկայուն տարածաշրջանում, ինչպիսին Արցախն է և Հայաստանում», – ասաց նա։
Նրա խոսքով՝ ընդդիմության կարգախոսներն ու պահանջները՝ պաշտպանել Արցախն ու Սյունիքը, ինչպես նաև տապալել Նիկոլ Փաշինյանին, արդար են, բայց միանգամայն անհասկանալի է, թե ինչպես է ընդդիմությունը պատրաստվում դրանք կյանքի կոչել։ «Չէ որ ընդդիմության առաջնորդները նույն մարդիկ են, որոնք եղել են խորհրդարանում, այդ դեպքում ինչու նրանք չեն օգտագործում օրենսդիր մարմինն ու իշխանության վրա ճնշման ժամանակակից միջոցները, չէ որ տեղերի 20 տոկոսն այնտեղ է», – նշել է նա։
Պրոֆեսորը մտավախություն ունի, որ այդ կերպ ընդդիմությունը ոչինչ չի հասնի։ Այդ գործընթացը, նրա կարծիքով, տանում է ոչ մի տեղ և հղի է ծանր հետևանքներով մի երկրի համար, որի հասարակությունը պառակտված է։ «Ես շատ էմոցիոնալ հռետորաբանություն եմ տեսնում։ Դա շատ ցավալի է, որովհետև խարխլում է ազգը», – ասաց նա։
Դերլուգյանը նշել է, որ ինքը տարակուսանքով է վերաբերվում այն պնդումներին, թե Հայաստանի ներքաղաքական իրադարձությունների հետևում արտաքին ուժեր են կանգնած:
Մեկնաբանելով Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղ պայմանագրի հնարավոր ստորագրման գործընթացը՝ Դերլուղյանն ասել է. «Ես Ադրբեջանի համար ոչ մի օբյեկտիվ պատճառ չեմ տեսնում Ղարաբաղում հայ բնակչությանը պահպանելու համար։ Այս առումով շատ դիպուկ արտահայտվեց քաղաքագետ Ալեքսանդր Իսկանդարյանը՝ հայտարարելով, որ Ադրբեջանին պետք է Ղարաբաղը, այլ ոչ թե խաղաղ պայմանագիրը, և դա իր համար միանգամայն իրատեսական խնդիր է»։
Դերլուգյանի խոսքով՝ Հայաստանի և հայ ժողովրդի նպատակն է այդ ծրագրերին դիմակայել դիվանագիտական, քարոզչական, իսկ անհրաժեշտության դեպքում՝ նաև ռազմական ճանապարհով: Պրոֆեսորը նշել է, որ իրեն զարմացնում են խաղաղ պայմանագրի մասին խոսակցությունները։ Նրա խոսքով՝ դա, ըստ ամենայնի, ուղղակի հակամարտության ձգձգման և խուսանավման ռազմավարություն է։
Մեկնաբանելով Արևմուտքի դիրքորոշումը՝ նա նշել է, որ Արևմուտքում լուրջ մտավախություններ կան, որ կկորցնեն Ադրբեջանը՝ որպես նավթի և գազի մատակարար։ Նրա խոսքով՝ Ռուսաստանի հետ հակամարտության պայմաններում, երբ անհրաժեշտ է հնարավորինս արագ հրաժարվել ռուսական գազից՝ Պուտինի և նրա շրջապատի վրա ուժեղ ճնշում գործադրելու նպատակով, Եվրոպային անհրաժեշտ է ռուսական գազին ցանկացած այլընտրանք։
Ադրբեջանում գործող ռեժիմը, ըստ նրա, նման է պուտինյան ռեժիմին, բայց այն ավելի բացահայտ ավազակապետական ու ընտանեկան է։ Սոցիոլոգի կարծիքով՝ այս ռեժիմը կարող է բավականին հեշտությամբ պատժամիջոցների տակ ընկնել, մանավանդ որ արևմտյան հասարակական կարծիքը շատ ավելի ակտիվ է դարձել, քան 2 ամիս առաջ, և քաղաքական գործիչները ստիպված են հետևել դրան։
«Եթե այդ հասարակական կարծիքը սարսափի մեջ ընկնի Ադրբեջանի որևէ գործողություններից, ապա արևմտյան կառավարիչները, ուզեն թե չուզեն, ստիպված կլինեն ինչ-որ գործողություններ ձեռնարկել»,-հայտարարել է պրոֆեսորը: Դրա հետ մեկտեղ, նրա կարծիքով, Եվրոպայի տեսանկյունից լավ կլիներ, եթե այդ տարածաշրջանում այսօր ընդհանրապես ոչինչ տեղի չունենա։ Նրա խոսքով՝ Եվրոպան շահագրգռված է երկարատև բանակցությունների, գործընթացի ձգձգմամբ։
Նրա խոսքով, երբ հետո Ռուսաստանը հրաժարվի Ուկրաինայում իր նվաճողական նպատակներից և գրավված դիրքերից, հավանաբար, ընդհանուր փաթեթով, կկարգավորվեն մի շարք տարածաշրջաններում գոյություն ունեցող հակամարտությունները, այդ թվում՝ Հարավային Կովկասում: «Բոլոր այդ հակամարտությունները պետք է կարգավորվեն միաժամանակ, իսկ այժմ ընթանում է լուծումների այդ փաթեթի մշակումը։ Այդ պատճառով պետք է սեղմել ատամները և փորձել գոյատևել առաջիկա տարում», – հայտարարել է Դերլուգյանը։
