Այսօր Հայաստանը տոնում է Վարդավառը։ Վարդավառը եկեղեցական տաղավար այն տոներից է, որը մեծ ժողովրդականություն է վայելու Հայաստանում և երկրի ամեն մի անկյունում։ Տոնը նշվում է Զատիկից 4 շաբաթ անց՝ 98 օր անց։
Հայ առաքելական եկեղեցին այն տոնում է որպես Քրիստոսի Պայծառակերպության օր։ Ըստ Աստվածաշնչի, Հիսուս Քրիստոսը երեք առաքյալներով ՝ Պետրոսով, Հակոբով և Հովհաննեսով, բարձրացել է Ֆավոր լեռ, որտեղ նրան են հայտնվել Մովսես և Իլյա մարգարեները։ Նրանց հետ զրույցից հետո Քրիստոսը այլակերպվում է, իսկ նրա հագուստները վերափոխվում հրեշտակափայլ ճերմակի։
Վարդավառը հայկական ավանդական տոների շարքում ամենասիրելիներից մեկն է։ «Վարդավառ» ժողովրդական անվանումը գալիս է վարդաջուր լցնելու սովորությունից:
Ս. Գրիգոր Տաթևացին տոնի «Վարդավառ» անվանումը բացատրում է Հիսուսին վարդի հետ համեմատելով․Ինչպես վարդը մինչև բացվելը թաքնված է իր պատյանի մեջ և բացվելով` երևում է բոլորին, այնպես էլ Հիսուսը մինչև այլակերպությունն իր մեջ կրում էր աստվածային էությունը և պայծառակերպվելով` հայտնեց Իր Աստվածությունը։
Տոնի արմատները գնում են վաղ անցյալ, իսկ ծիսակատարությունը հիշեցնում է հեթանոսական շրջանի ավանդույթները ՝ միմյանց վրա ջուր լցնել, աղավնիներ նետել երկինք, միմյանց ծաղիկներ նվիրել, ուխտագնացություն կատարել և այլն։
Հետաքրքիր է իմանալ՝ Վարդավառը Հայաստանի շատ վայրերում տոնվում է այլ օր քան եկեղեցական տոնն է․ պատճառը տեղական ավանդույթներն են։ Եվ այսպես՝ Վարդավառը Տավուշում, Լոռիում և Սյունիքում նշվել է հուլիսի 20-ին։
